Ülke: Burundi
Bölge: Ngozi
Çiftlik: 200 – 250 Ağaçlı Küçük Çiftlikler
Tadım
İlk anda berry, pestil ve hanımeli tatları birlikte ağıza dağılıyor. Üst katmanda hanımeli belirginliğinde çiçeksi tatlar ve pestil, alt katmanda belirgin bir acıbadem kurabiye tadı içimi güçlendiriyor. Ağızda güçlü boğazda temiz, ikinci yuduma davet eden akılda ve damakta kalan bir finish.
Ortamlarda Kahvemi Nasıl Anlatırım?
Burundi maalesef ki yoksulluğun dibine vurmuş bir ülke. Hatta dünyanın en fakir ülkesi bile denebilir. Yaşam koşulları oldukça zorlayıcı. Halkın barınma, eğitim, sağlık alt yapısında çok büyük eksikleri var. Ülkenin milli gelirinin yarısını tarım ürünleri oluştururken halkın %90’ı tarım işçisi. En büyük ihracat kalemi ise Kahve ve çay. Bunlar dışında muz ve tatlı patates de önemli bir orana sahip.
Kahve çekirdekleri 15 elek boyunda. Yapısı da Rwanda çekirdeklerine oldukça benziyor, tadımda ve öğütüldükten sonra alınan kokuda hanımeli kokusu çok net hissediliyor. Çocukluğumda duvarlardan sarkan hanımeli çiçeklerinin ballarını içmekten çok büyük keyif alırdım. Burundi Ngozi Ikawa Mpari beni çocukluğuma götüren bir tada sahip, sırf bu nedenle envanterime dahil ettim. Öte yandan Kahve üreten ülkeler arasında en fazla sefaletle boğuşan ülkenin ekonomisine de satabildiğim kadar katkıda bulunmam gerektiğini düşündüm.
İlerleyen satırlarda demleme ve tat detaylarına gireceğim ama günün her saati tüketilebilecek özellikle öğleden sonra keyfi de katlanan bir çekirdek.
Kahve, Bölge ve Ngozi
Modern Burundi adını 16. yüzyıldan itibaren bölgeyi yöneten Urundi Kralından alıyor. Kirundi yerel dilinde “Bir başkası” anlamına gelen “Urundi” kelimesine daha sonra Ruanda-Urundi bölgesine gelen Belçika mandası önüne “B” harfi ekleyerek ülkeyi yeniden Burundi olarak adlandırıyor. Kirundi diline hazır girmişken diğer Afrika dilleri gibi karşıdakinin iyi niyet ve anlayışına dayanan bir dil yapısı olduğunu belirtmeliyim. Kirundi dilinde bir kelimenin bir çok anlamı olabiliyor, kullanıldığı yer ve cümle içindeki konumuna ve hava durumuna(!) göre kelimelerin anlamları değişebiliyor. Size bir yerlerden tanıdık gelebilir ve bizim zaten alışık olduğumuz bir durum bu diyebilirsiniz ancak Kirundi dilinde durum bizden de ileri boyutta:)
Kahve ismindeki ikawa tahmin edeceğiniz üzere kahve demek, mpari ise küçük. Direkt çevirmek istediğinizde “Küçük Kahve” demek gibi görünse de aslında “küçük kahve çiftlikleri” anlamına geliyor. Küçük çekirdek demek için ise İkawa mpati demek gerekiyor. Sanırım demek istediğimi bu örnek net olarak anlatabildi :)
Burundi Ruanda Tanzanya ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti arasında yer alan Afrika’nın orta yerinde bir ülke. Kahve 1930’ların başında Belçikalılar tarafından Burundi’ye getiriliyor ve halka yetiştirme görevi veriliyor. Türlü badireler yönetim değişiklikleri kargaşa ve soykırım dahi yaşayan ülkede sefaletin etkisiyle kahve üretimi de giderek kan kaybediyor. Yine de hükümet tarafından desteklenen inisiyatifler sayesinde üretim devam edebiliyor.
Üretimin çok büyük kısmı 200-250 ağaçlık kapasiteye sahip çiftliklerde gerçekleşiyor. Üretiminin %70’i yıkama yöntemi ile işleniyor. Etiyopya ve Kenya gibi suyun zor erişildiği bölgelere kıyasla Burundi sahip olduğu su kaynakları nedeniyle yıkama yöntemini tercih edebiliyor. Daha çok naturel ve pulped işlemede karşımıza çıkan meyve tatları, tamamen yıkanmış bu çekirdeklerde de karşımıza çıkıyor. Tam yıkanmış çekirdekler meyve kalıntılarından tamamen arındığı için bu derece hissedilir meyve tatları özellikle Latin Amerika’da daha nadir karşımıza çıkıyor. Burundi kahve çekirdeklerinin özellikle 1800 m üstü rakımın sayesinde yükseklerde yetişen benzer Afrika çekirdekleri gibi bu tadı içselleştirdiğini söylemem yanlış olmaz.
Burundi’de kahve üretimi ağırlıklı Kayanza ve Ngozi bölgelerinde gerçekleşiyor, bunun nedenlerinden biri de bu iki bölgenin su kaynaklarının kahve işleme için yeterli olması. Ancak problemin boyutu çok daha farklı. Sefalet nedeniyle azalan üretime bir de ağaçların yaşı kaynaklı yenilenme gerekliliği eşlik edince durum daha vahim bir hal alıyor. Buna destek olabilmek için GreenCo Burundi Tarım Bilimleri Enstitüsü’nden (Institut des Sciences Agronomiques du Burundi – ISABU) yeni üretilebilir tohumlar alarak çiftçilere dağıtıyor ve yaşlanan ağaçların yenilenmesinde büyük rol oynuyor.
Burundi Ngozi İkawa Mpari – Filtre Kahve Tüketim Tavsiyesi
Burundi Ngozi İkawa Mpari gövdesi yüksek denebilecek bir çekirdek ve damakta bıraktığı pürüzlü tat filtre demlemede hissediliyor. Ancak daha öncesinde alınan hanımeli, berry ve acıbadem tatları sonrasında bu gövde hissedildiği için içime güzel bir kalıcılık katıyor. Bu pürüzlü tadı sevenler olduğu gibi sevmeyenler de var, sizi rahatsız ediyorsa öğütmenizi standarda göre biraz daha kalınlaştırarak denemenizi tavsiye edebilirim. Pour over demlemede ise dökümlerdeki su miktarını artırmak da ek bir dengeleme sağlayabilir
Espresso ve Diğer Demlemeler
Burundi Ngozi İkawa Mpari espresso ve basınçlı demlemelerde asiditesini bir miktar belirginleştiriyor. Bu nedenle sadece espresso olarak tüketecekseniz ve beklentiniz klasik espresso tatlarına yakınlıksa bu çekirdek sizi mutlu etmeyebilir. Ancak Americano olarak tüketildiğinde bu asidite sönümlendiği için sizi rahatsız etmeyecektir. Bu çekirdekteki güzel noktalardan biri ise yüksek gövde ve meyve tatlarının sütle tüketimde tadı oldukça üst seviyelere çekmesi. Yüksek gövde sayesinde kahve tadı süt içinde kaybolmazken özellikle meyve ve hanımeli balının tadı içimi oldukça güzel bir hale getiriyor. Bu nedenle sütlü tüketim yapıyorsanız bu kahveye mutlaka bir şans vermelisiniz.
Afiyet Olsun!
Hakan Özdemir –
Öğütünce çıkan kokuda hanım eli çiçeği koksunu görünce almaya karar vermiştim. Gerçektende öğütünce çok güzel bir koku çıkıyor ve alttan altan hanımeli kokusunu alıyorsunuz. İçimi de keyifli ve kendine has ve güzel bir tadı var.