Espresso Makinesi Temizliği Nasıl Yapılır?

Espresso Makinesi temizliği lezzetli bir espresso için oldukça önemli. Çalışma mantığı nedeniyle hem yüksek basınçlı olması hem de metal filtrelere sahip olmasından dolayı bir filtre kahve makinesine göre çok daha dar bir periyotta bu işlemler yapılmalı. Hem makine üstündeki hem de portafiltre sepetindeki filtrasyon delikleri kahve parçacıkları, kahve yağı ve suyun bırakacağı kireç çözücü ile temizlenebilir.

Korkmayın canım öyle çamaşır makinelerindeki gibi “amaaaan bak bu kaygonu kuyyanmazsanız bu rezistans ölüy bitey” deyip rezistans fiyatına bir kutu tableti çözüm olarak önermeyeceğim :). Makinenizin uzun ömürlü olmasından öte lezzetli kahve verebilmesi için bir gereklilik olan bu temizlik sürecini ikiye ayırmamız gerekli. Günlük Rutin temizlik ve periyodik bakım. Günlük rutin temizliği yapmadığınızda maalesef periyodik bakımında çok fazla bir etkisi kalmıyor.

Bu yazıya Filtre Kahve Makinesi bakım ve temizliği için ulaştıysanız o zaman şu linkteki yazımdan bilgi alabilirsiniz: Filtre Kahve Makinesi Kullanımı, Bakımı, Temizliği Hakkında Tavsiyeler

Espresso Makinesi Temizliği – Günlük Rutin Temizlik

Espresso Makinesi Temizliği günlük rutini oldukça basit ve kolaydır. Günlük olarak espresso makinenizi kullanmaya başlarken ve sonlandırdığınızda ek olarak yapacağınız bir iki küçük temizlik hamlesi makinenizin temiz kalmasını sağlayacaktır.

Flush

Flush’lamak diye tabir edilen shot öncesi ve sonrası bir miktar su akıtma işi en kolay temizlik yöntemi. Ancak Okuyuculardan gelen bazı yorumlara baktığımda bu işlemi boşa su harcama olarak nitelendirip israf gözüyle bakanlar var. Bu nedenle uygulamayanların olduğunu görünce bunu özellikle yazmak istedim. Neden bu yöntemi uygulamamız gerektiğini özetleyeyim.

İlk Flush

Su haznesine geri çekilmiş olan suyun grup başlığına gelmesini sağlar. Böylece su öncesi gelmesi muhtemel boru içindeki havanın portafiltredeki kahvenin yüzeyini bozması engellenir. Tabi bir de son kullanımdan artakalan kahve atıkları varsa bunu temizlersiniz. Grup başlığını ısıtması ve ilk damlalarda suyun soğumasını engellemesi de bir diğer nedenn.

Son Flush

Espressonuzu hazırladıktan sonra (makine kullanımınız bittiğinde demiyorum) grup başlığına yapışmış olası kahve tanelerini temizler. Basınç sonrası geri çekilen kahve nedeniyle filtre içindeki birikmeyi engeller.

Sepet Temizliği

Basınçlı Sepet (Pressurized Filter)

Adı üzerinde basınçlı sepetlerde filtre sonrasında bir plastik parça eklenir ve kahvenin çıkması için gereken basınç bu yolla artırılır. Ayrıca çıkış da tek noktadan verildiği için espressonun kremasının oluşması oldukça kolaylaşır. Shot sonrası bu plastik ile filtre arasında bir miktar kahve kalır. Bu zamanla lekelenme ve sonrasında da kahve tadında acımaya neden olur. Bu nedenle her kullanım sonrası boş bir halde grup başlığına takılıp içinden su akıtılması gerekir. Böylece birken kahveler temizlenmiş olur.

Basınçsız Sepet (Non Pressurized Filter)

Basınçsız sepetlerde temizlik biraz daha kolay. İçindeki kahveyi temizledikten sonra suyla yıkamanız yeterli.

Portafiltre

Basınçlı sepetlerde genelde portafiltre çıkışında iki ayrı kanal olur. Bir çok makinede plastik olan bu delikler daha profesyonel makinelerde metal ve gövdeye entegredir. Basınçlı sepetler için yapılan portafiltrelerde portafiltrenin içini de sudan geçirmek gerekir. Basınçsız sepetler için yapılan portafiltrelerin (naked portafiltre) altı boş olduğu için suya tutmak yeterlidir.

Burada dikkat edilmesi gereken bir diğer konu ise hiçbir şekilde bu parçaların deterjanla yıkanmaması gerektiğidir. Çünkü birçok portafiltrenin yapımında alüminyum alaşımı kullanılır. Alüminyum ise deterjanla temas ettiğinde maalesef okside olur ve kararır. Üstünde küf gibi lekelenmeler oluşturur. (aynı moka pot‘larda olduğu gibi)

Süt Köpürtme Çubuğu

Her kullanım sonrasında hiç geciktirmeden nemli birr bezle bir miktar buhar püskürterek temizleyin. Başlık ve buhar sıcak olacağı için elinizi yakmamaya özen gösterin. Kullanım sonrası başlık ısınmış olacağı için hemen nemli bezle temizlemezseniz süt kalıntıları hızlıca kuruyarak başlık ucuna yapışır ve bu bakteri oluşmasını beraberinde getirir Hem sağlığınızı hem de lezzetinizi bozacak bir etmendir.

Atık Su Haznesi

Bardak altlığı, ızgara ve atık su bölümü olarak geçen bölüm her kullanım sonrasında temizlenmesi gerekli olan bölümlerden biridir. Kahveden arta kalanların, flush ile birlikte akan kahve parçalarının biriktiği bu bölüm, bazı makinelerde basınç düşürmek için kullanılan selonoid valf çıkışını da kapsadığı için siz farketmeseniz de dolabilir. Temizlemek için dolmasını beklemeyin. Her kullanım sonrası çıkarıp sudan geçirin ve bir kağıt peçete ile kurulayıp yerine yerleştirin.

Espresso Makinesi Temizliği – Periyodik Temizlik

Periyodik bakım, espresso makinenizi kullanma sıkılığınıza göre değişir. Ülkemizde genelde damacana veya arıtma su kullanımı fazla olduğu için, ve bu sular içindeki kalsiyum oranı musluk suyuna göre düşük olduğu için, genelde kullanma kılavuzunda yazan 3-4 gibi ay süreler bizim için biraz kısa bir zaman dilimi diyebilirim. Ben kendi makinelerimin periyodik temizlemelerini 6-8 ayda bir yapıyorum. Siz yine de 5-6 ayda bir yapın ben risk almayayım ;).

Periyodik bakımda odaklanacağımız nokta kireç çözme işlemi olacak. Ancak öncesinde bir iki ek temizlik yapmak verimi artıracaktır.

Grup Başlığı Temizliği

Resimlerde gördüğünüz gibi grup başlığındaki filtreyi kısa bir toravida yardımıyla sökün. Filtreyi ışığa tutarak bir toplu iğne yardımıyla çok zorlamadan tıkanan delik varsa o parçadıkları temizleyin. Fİltrenin arka yüzünde muhtemelen kahve yağları nedeniyle oluşan kahverengi lekeler göreceksiniz. Eğer periyodik bakımınızı çok geciktirmediyseniz bu lekeler biraz nemli bir kağıt havlu ile çıkacaktır. Mümkün olduğunca fırça vb aşındırıcılar kullanmamanızı tavsiye ederim. Ancak lekelenme bir türlü çıkmıyorsa kireç çözme işlemmi sonrasında tekrar denemenizi tavsiye edebilirim. Yine de çıkmazsa o zaman -kullanılmamış:)- bir diş fırçası yardımıyla bastırmadan temizlemeyi deneyebilirsiniz.

Portafiltre ve Sepeti

Eğer basınçsız bir filtre kullanıyorsanız, grup başlığı filtresinde olduğu gibi ışığa tutarak tıkanan delik varsa toplu iğne ile temizleyebilirsiniz. Basınçlı filtrede ise bir iki alternatif var. BAsınç oluşturan parça filtreden ayrılabiliyor ise ayırıp filtreyi yine aynı yöntemle temizleyebilirsiniz. BAsınç bölümü çıkışındaki tek deliği de plastiğe zarer vermeden yine toplu iğne ile temizleyin.

Süt Köpürtme Çubuğu

Süt köpürtme çubuğu başlığını sökün ve sudan geçirin. Çıkış ucunu yine bir toplu iğne yardımıyla tıkanmış ve yapışmış kalıntılardan arındırın.

Kireç Çözme

Bunun için kahve makineleri için üretilen kireç çözücü sıvıları kullanmanızı tavsiye debilirim. Her birinin üstüne kullanma talimatı yazar. Çözelti yoğunluğuna göre yine her birinin su ile karıştırılma oranı farklı olduğu için bir tarif vermem de doğru olmaz. Kireç çözme işleminin daha az masraflı bir yöntemi ise limontuzudur. Limon Tuzu (Sitrik Asit) karıştıracağınız su ile bu işlermleri yapabilirsiniz. Her 100 ml su için bir çorba kaşığı limon tuzunu su içinde eriterek kullanabilirsiniz.

Ayrılabilen Parçalar

Ayrılabilen parçalar olan grup başlığı filtresi, portafiltre başlığı sepetler ve süt köpürtme çubuğu başlığını pitcher (süt köpürtme kabı) içine koyun. Belirtilen miktarda kireç çözücü ekledikten sonra sıcak su ekleyip bir gece parçaları bu çözelti içinde bırakın.

Espresso Makinesi

Makinenizin su haznesini belirtilen oranda kireç çözücü ve su ile doldurun. Bir gece öne söktüğünüz süt köpürtme çubuğu ve grup başlığını takın. Portafiltreyi de sepetini içine ekleyerek grup baslığına yerleştirin. Makinenizi çalıştırın ve portafiltre altına bir atık su kabı koyun.

Makinenizin ayrıca bir kireç çözme programı varsa önce kullanım kılavuzuna bakarak bu özelliği kullanın. Bir özel program yoksa bir double shot hazırlar gibi makinenizi çalıştırın. Hazne içindeki su yarıya gelene kadar devam edin. YArıya geldiğinde süt köpürtücüyü aktif edin ve bir miktar da oradaki kirecin çözülmesi için çalıştırın. Yeterli olmadığını düşünüyorsanız aynı işlemi bir kaç kere tekrarlayın.

Bu işlem bittikten sonra kalan kireç çözücü solüsyonun temizlenebilmesi için bir tank “temiz su” ile aynı işlemleri tekrarlayın.

Makinenizin ilk günkü performansına ulaştığını göreceksiniz. Güzel günlerde kullanın.

Mathilda: Leon, hayatını kazanmak için tam olarak ne yapıyorsun?
Leon: Temizlikçiyim!