Kahve

Kahve Saklama ve Koruma Yöntemleri

Yazı İçeriği

‘Nosce Te Ipsum’ veya ‘Temet Nosce’ yani ‘Kendini Bil’ deyimi Antik Yunan aforizmasından doğup bugüne kadar gelmiştir. Demek ister ki kendini tanı; duygularını, alışkanlıklarını, önyargılarını, anılarını hepsini topla, yaşadıkların deneyimin olsun ve olaylar karşısında nasıl davranacağını bil, hayatın kendisi ol. Kahveyi de sadece anlık bir içim olarak görmemek lazım, tanımak lazım, kahveyi bilmek lazım, nasıl alacağını,nasıl koruyacağını ve en önemlisi kahve saklama kurallarını bilmek lazım.

Kahveyi en taze haliyle evimizde içmek istiyorsak ilk kural kahvenin marketten alınmamasıdır. Eğer ki sıcak suyla karıştırılıp içilen o hazır kahvelerden içiyorsanız bu cümle bittikten sonra sayfayı yüzüme kapatıp kendinize zarar vermeye devam edebilirsiniz.

Kahve Alırken Nelere Dikkat Etmeliyim?

Kahve alınırken de çekirdekleriyle alınması gerekir. Hazır çekilmiş kahve alırsanız o zaten bütün aromasını yitirmiştir, kahve aldığınızda çektirirseniz size sadece o anda güzel bir aroma verir ama zaten birkaç saat içinde o da biter.

Evde kahvenizi yapacak aletleriniz varsa elbette öğütücü de olmalı. Piyasadaki onlarca öğütücüden birini alabilirsiniz, birçoğu zaten espresso için kahveyi iyi kötü hazırlar, cafeteire (French press) ve aeropress öğütmeleri için daha iyi öğütücüler gerekebilir biraz paraya kıyarak, Türk Kahvesi öğütmek için de kol kası yapan el öğütücüsü ev için en idealidir.

Makinemiz var, öğütücü de var, peki kahve çekirdeklerini nasıl seçelim ve saklayalım da en taze haliyle etrafımıza kokuyu salırken bize de en güzel tatları yaşatsın?

Kahvenin Kavrulma Tarihi Neden Önemli?

Kahve çekirdeklerini alırken en önemli özellik kavrulma tarihidir. Herhangi bir yerden herhangi bir gıda maddesini alırken son kullanma tarihine bakarsınız ama kahve için son kullanma değil kavrulma tarihidir en önemli olan. Yani kavrulma makinesine yeşil çekirdek olarak girip içilecek kahve çekirdeği kıvamını aldığı tarihtir bizim kahve çekirdeklerini alırken dikkat etmemiz gereken.

Eğer evde kavurmaya başladıysanız kahve çekirdeğini o zaman yazının bundan sonraki kısımları size sıkıcı gelebilir, çünkü okuyacağınızı zaten biliyorsunuz demektir.

Marketlerde satılan kahve çekirdeklerinde son kullanma tarihi yazar, geçiniz efendim. Üzerinde yeşil beyaz denizkızı sembolü olan en bilinen kahve zincirinin kahve çekirdeklerini alırken de son kullanma tarihi yazar, bir sorun bakalım oradaki satıcıya “Ne zaman kavruldu, paketlendi, ne zamandır burada duruyor?” diye. Ya size boş boş bakar, ya son kullanma tarihini size söyler, ya da “Bunlar bize böyle geliyor” der ve geçer. Deneyin bakın, o yüzden o kahve zincirlerinde yer alan son kullanma tarihli kahve paketlerinden uzak duruyoruz.

Şimdi aklınızda oluşan soru, “İyi de nasıl alacağız kahveyi o zaman?”.

Kahve Alırken Dİkkat

Şehrinizde var olan kahve çekirdeği satıcısını bulun ve kendinize en taze kavrulmuş olanları temin edin. Şehrinizde yoksa bu türden bir satıcı şehri hemen terk ediniz, nasıl olur da dünyanın sudan sonra en çok içilen içeceği olan kahvenin çekirdeklerini en tazesinden satan bir yer olmaz orada?

Şehri elbette terk etmeyeceksiniz, o zaman ya başka bir şehirden gelen tanıdınığızdan isteyiniz ya da internet. İnternetten alırken de kahveniz geldiğinde üzerinde ilk bakacağınız SKT (son kullanma tarihi) değil kavrulma tarihi olmalı, güvenilir bir yer olduğuna inanmak için.

Şimdi neden mi bu kadar çok taktım kavrulma tarihine. Çünkü bir kahve çekirdeğinin en uygun, en lezzetli, en taze, en dolu dolu, en keyifli, en çok tat alıcı içimi kavrulduktan sonraki 5 ile 15 gün arası olanıdır. Kavrulan kahvenin önce en az 48 saat dinlendirilmesi gerekir (ki ideali 5+ gündür), bu süreçte karbondioksit gazı dışarıya atılır. Beşinci günden itibaren espresso için, onuncu günden itibaren de filtre ve cafeteire (French press) için içime hazır hale gelir. Kavrulma tarihinden itibaren en fazla bir ay içinde tüketilen kahveler en taze kahvelerdir, ardından aromasını yitirmeye yani yaşlanmaya başlar, faydalı özelliklerini yitirir yani hücreler artık kendini yenileyemez, 6 aylık bir süreçten sonra da artık kahve değildir yani ölür.

Kavrulduktan sonra en fazla ama en fazla 3-4 aylık süreçtir bir kahvenin içilmesi gereken zaman. Sonrasında içilen artık orjinal değildir. Sanki fabrika tatlandırıcısı ve boyasıyla satılan, doğal olmayan şekerler ve çikolatalar gibidir. Bir tat alırsınız ama sadece bir koku kalmıştır ve içtiğiniz aslında artık oldukça asitlidir, tehlikelidir de aynı zamanda. O yüzden kavrulma tarihine bakıp kendiniz belirleyiniz son kullanma tarihini.

Kahve Nasıl Saklanır?

Kahve saklama koşulları da kahvenin tazeliğini yitirmemisi için oldukça önemli. Kahveyi aldığınız paketlerin bir kısmının üzerinde bir delik görürsünüz, eğer varsa paketiyle beraber kahve çekirdeklerini muhafaza edebilirsiniz. Paket açıldıktan sonra bir hafta içerisinde tüketilmesi tavsiye olunur. Paket üzerindeki delik içeriye hava girmesini engellediği gibi içerideki gazı da dışarıya atıyor, özellikle de karbondioksit gazını.

Eğer aldığınız kahve üzerinde delik olmayan bir paketteyse paketi açtıktan sonra hemen hava geçirmeyen bir cam kaba alınız. Cam olsun lütfen efendim, plastik saklama kapları zamanla plastikteki zararlı maddeleri gıdalarınıza geçirir, üstelik plastikte saklanmış hiçbir gıda almayınız su dışında, onu da bulabilirsiniz cam seçiniz ama sakın ha kahve saklama amacıyla plastik kullanmayınız… konumuza dönelim. Hava geçirmeyen cam saklama kabında da en fazla bir hafta içerisinde tüketilmelidir kahve.

Delikli paketteki veya kahve saklama kabındaki kahve, ışık görmeyen bir yerde muhafaza edilmelidir. Bu yüzden mutfaklardaki dolaplar veya çekmeceler kahve saklama için en uygun yerlerdir ama hemen yanında da sarımsak veya soğan bulunmasın, biraz bağımsız bırakınız kahvenizi.

Şu demek oluyor ki paketinden açılan kahve o andaki en taze haliyle güneşsiz bir ortamda en fazla bir hafta içinde tüketilmelidir. Ayrıca bazen kahve paketlerinizi açtığınızda hafif yağlı hissedersiniz, bu güzeldir, bu sizi tedirgin etmesin, kahveniz tazedir, iyidir aslında bu şekilde olması.

Kahve Buzdolabında Saklanır mı?

Bazı yerlerde, hatta bazı kahve paketlerinin üzerinde “Buzdolabında saklayınız” gibi bir ifade var, sakın ha sakın. Buzdolabı nemli bir ortamdır ve kahve çekirdekleri nemi emer, kahve çekirdekleri içinde yoğunlaşan su kahvenizi öldürür, elveda.

Dondurucuda tutmak yine tavsiye edilen bir yöntem değildir ama tek bir şartla uygun olabilir. O da henüz açılmamış kahvenizi diyelim ki en fazla bir ay içinde açacaksınız derin dondurucuya koyabilirsiniz, koyarken de kesinlikle hava almayacak bir şekilde muhafaza ediniz ama bu saklama en ekstra şartlarda kullanılır, açılmış paketi sakın dondurucuya atmayınız.

Kahve saklama kurallarının temelinde havadan, nemden, sıcaktan ve güneş ışığından uzak tutmak yatar. Bunu lütfen unutmayın.

Kahveyi mümkün olduğunca taze alıp en kısa sürede esansını, aromasını ve tadını yitirmeden tüketerek içmek vücudunuza tarif edilemez bir rahatlık katacağı gibi sizi daha da mutlu kılacaktır, gerçekten.

“Hayatımı kahve kaşıklarıyla hesaplıyorum”
T. S. ELIOT

Caner Ceylan

Kahve kokusu eksilmeyen evde Magic Johnson ve Michael Jordan sayesinde basketbolda kaybolup her iki tadı hayatına katar. Kahvesini David Lynch'in dediği gibi "aysız bir gece kadar siyah" olarak içer. Kahve ve müzikle gününe başlar, basketbol haberlerini en önce okur. Kahve kokusuna sadece kitap kokusunu karıştırır, Tarkovsky, Dostoyevsky, Tchaikovsky ve Kandinsky vazgeçilmezleridir.