Yazı İçeriği
Bitki besini mevzusuna gelmeden önce şunu belirtmemde fayda var. Kahve merakım ilk başladığı yıllarda, (doksanlardan bahsediyorum) daha Türkiyede yeni yeni filtre kahve tanınmaya başladığında Yurt dışından vakumlu paketlerde gelen filtre kahvelerle kahvemizi demlerdik. Tabi o döneme kadar hazır kahveye alışan bu bünyeye, kahve demlendikten sonra kahve atığını çöpe atmak bir tuhaf geliyordu. 8 yıl kadar Kayseri’de yaşamanın getirdiği genlerime işleyen etki de tabi cabası. İçim acıyordu arkadaş :)))
Her neyse, yıllar içinde işe merak saldıkça hem kahve yetiştirmeye hem de biraz araştırarak bu atıkları değerlendirmeye başladım. Bu yazıda size biraz bu denyimlerimden bahsedeceğim.
Organik gübreler, bitki büyümesi ve toprak sağlığı için sayısız faydaları nedeniyle modern tarımda giderek daha popüler hale geliyor. Bu organik gübrelerden biri de kullanılmış kahve telvesi (kahve posası, puck vs adına ne derseniz). Kullanılmış kahve telvesi, bitkiler için mükemmel bir gübre olmalarını sağlayan birçok önemli besin maddesi ve diğer faydalı bileşikleri içeriyor.
Bu yazıda, kullanılmış kahve telvesinin bitkiler için iyi olmasının nedenlerini, kahve gübresinden yararlanan bitki türlerini, kahve gübresinin nasıl hazırlanacağını ve uygulanacağını ve kahve gübresi kullanırken nelerden kaçınılması gerektiğini inceleyeceğiz.
Kullanılmış Kahve Telvesi Bitkiler İçin Neden İyidir?
Kullanılmış kahve telvesi bitkiler için mükemmel bir organik madde kaynağıdır. Organik madde, sağlıklı toprak için gerekli olan çürüyen bitki ve hayvan materyalidir. Bitkilere besin sağlar, toprak yapısını iyileştirir ve suyun tutulmasına yardımcı olur.
Kullanılmış kahve telvesi, bitki büyümesi için gerekli besinler olan azot, fosfor ve potasyum açısından zengindir. Azot, fotosentezden sorumlu olan klorofilin birincil bileşeni olduğu için bitki büyümesi için özellikle önemlidir. Kullanılmış kahve telvesi ayrıca sağlıklı bitki büyümesi için gerekli olan kalsiyum, magnezyum ve sülfür gibi diğer önemli mikro besinleri de içerir.
Besin içeriğine ek olarak, kullanılmış kahve telvesi bitki sağlığını iyileştirebilecek çeşitli faydalı bileşikler içerir. Bu bileşiklerden biri, böcek öldürücü özelliklere sahip olduğu ve zararlıları uzaklaştırmaya yardımcı olabileceği gösterilen kafeindir. Kahve telvesi ayrıca bitkileri ısı ve kuraklık gibi çevresel stres faktörlerinin neden olduğu hasarlardan korumaya yardımcı olabilecek antioksidanlar içerir.
Kahve Gübresi Hangi Tür Bitkilere Fayda Sağlar?
Çoğu bitki kahve gübresinden faydalanabilir, ancak bazı bitkiler diğerlerine göre daha uygundur. Kahve gübresinden büyük fayda sağlayan bitki türlerinden biri asit seven bitkilerdir deniyor. Ben bunu biraz da başta ufak miktarlarda uygulayıp, deneyerek buluyorum. Çünkü her ne kadar kahve asidik bir bitki olsa da demlendikten sonra posasında kalan asidite ciddi anlamda azalıyor. Burada da ille de asidik toprağa ihtiyacı olan bir bitki fayda görür demek çok doğru olmayabilir. Evimdeki bitkiler arasında AloeVera, Zanzibar Çiçeği, Avokado, Limon Fidanı, Kahvelerim ve Para çiçeği üstünde denediğimde hepsinde de oldukça güzel sonuçlar aldım.
Kullanılmış kahve telvesi toprağın pH’ını dengelemeye yardımcı olur ve daha elverişli hale getirebilir. Kahve gübresi domates, biber ve salatalık gibi sebze bitkileri için de faydalıdır. Bu bitkiler sağlıklı büyüme için çok miktarda azota ihtiyaç duyarlar ve kullanılmış kahve telvesi bu besin için mükemmel bir kaynaktır. Kahve gübresi, sağlıklı çiçek gelişimi için gerekli besinleri sağladığı için güller ve ortancalar gibi çiçekli bitkilerde de kullanılabilir.
Kahve Gübresini Daha Zengin Hale Getirmek İçin Başka Neler Eklenebilir?
Kullanılmış kahve telvesi kendi başına mükemmel bir gübre olsa da, başka organik malzemeler eklenerek daha da etkili hale getirilebilir. Bu malzemelerden biri, mükemmel bir kalsiyum kaynağı olan yumurta kabuklarıdır. Kalsiyum, güçlü hücre duvarları ve sağlıklı kök gelişimi için gerekli olduğundan bitki büyümesi için temel bir besindir. Yumurta kabuklarını gübre olarak kullanmak için küçük parçalar halinde ezin ve uygulamadan önce kahve telvesi ile karıştırın.
Kahve gübresine eklenebilecek bir başka organik malzeme de muz kabuklarıdır. Muz kabukları, sağlıklı bitki büyümesi için gerekli bir besin olan potasyum açısından zengindir. Potasyum, bitkilerin güçlü gövdeler, sağlıklı kökler ve büyük, canlı yapraklar üretmesine yardımcı olur. Muz kabuklarını gübre olarak kullanmak için küçük parçalar halinde doğrayın ve kahve telvesi ile karıştırın.
Tarçın, daha zengin hale getirmek için kahve gübresine eklenebilecek bir başka maddedir. Tarçın antifungal ve antibakteriyel özelliklere sahiptir ve bitkilerdeki hastalıkları önlemeye yardımcı olabilir. Tarçını gübre olarak kullanmak için, uygulamadan önce kahve telvesi ile az miktarda karıştırın.
Kahve Gübresi Nasıl Uygulanır – Kuru Besin?
Kahve gübresi uygulamak basit bir işlem. Sabah kahvenizden kullanılmış kahve telvesi toplayarak başlayın. Burada tavsiyem espresso puckları olacaktır. Filtre kahve atıkları ile de bunu yapabilirsiniz elbette ama espresso öğütmesi daha ince olacağı için toprak tarafından daha hızlı absorbe edilir ve etkisi daha hızlı olur.
Bunları ağzı açık bir buzdolabı poşetinde biriktirebilirsiniz. Böylece içerisindeki nemi de buharlaştırmış olursunuz. Kahve içme sıklığınıza göre maximum 10 günde biriktireceğiniz kahveler işinizi görecektir.
Uygularken bitkinin tabanının etrafına ince bir tabaka kahve telvesi yayın (saksı büyüklüğüne göre 1-2 çorba kaşığı) ve Sapları veya yaprakları örtmemeye dikkat edin. Kahve telvesinin toprağa yerleşmesine yardımcı olmak için bitkiyi her zamanki gibi sulayın. En iyi sonucu almak için bu işlemi büyüme mevsimi boyunca ayda bir kez tekrarlayın.
Kahve Gübresi Nasıl Uygulanır – Kompos?
Kahvenizi biriktirdikten sonra içerisine bir tutam tarçın ve hatta bir tutam zerdeçal atarak bir işe içerisine alın. Şişenin yarısına kadar maden suyu ekleyin. Kalanını da normal su ile doldurun. Tercihen bir ısı kaynağı yanında (kalorifer yanı, güneş alan bir köşe vb.) 2 gün kadar arada bir çalkalayarak ve havasını alarak dinlendirin. Tarçın ve zerdeçal antifungal oldukları için mantar vb olumsuz oluşumları engelliyorlar, dozunu çok artırmamak gerek bu sefer de bitki köklerine zarar verebilir. “Tutam” kafi bir ölçü :)
Sonrasında ise normal oda ısına gelmesini bekleyip bitkinizi bu su ilesulayın. Normal bir sulamanın 1/4 ü kadar yeterli olacaktır. Sonrasında toprağı ve döktüğünüz komposu bir çatal veya kaşık yardımıyla karıştırın ve bitkinizin suya ihtiyacı varsa bir miktar da normal sulama yapın.
Kahve Atıkları Yaprak Spreyi Olarak Nasıl Kullanılır?
Kahve gübresi yaprak spreyi olarak da kullanılabilir. Yaprak spreyi yapmak için bir avuç kahve telvesini yaklaşık 3 litre suyla karıştırın ve 24 saat demlenmeye bırakın. Katı parçacıkları temizlemek için karışımı bir tülbent ya da kahve filtresinden geçirin, ardından sıvıyı bir sprey şişesine boşaltın.
Karışımı bitkinin yapraklarına püskürtün, yaprakların hem üstlerini hem de altlarını kapladığınızdan emin olun. Bu yöntem büyüme mevsimi boyunca haftada bir kez kullanılabilir.
Kahve Gübresi Kullanırken Nelerden Kaçınmalı?
Kahve gübresi mükemmel bir organik gübre olsa da, bitki büyümesi veya sağlığı üzerinde herhangi bir olumsuz etkiden kaçınmak için akılda tutulması gereken birkaç şey vardır. İşte kahve gübresi kullanırken kaçınılması gereken birkaç şey:
Bir kerede çok fazla kahve gübresi kullanmaktan kaçının, çünkü bu nitrojen yanmasına neden olabilir. Azot yanığı, toprağa çok fazla azot uygulandığında ortaya çıkar ve yaprakların sararmasına veya kahverengiye dönmesine ve bitkinin solmasına neden olur. Azot yanmasını önlemek için kahve gübresini ölçülü kullanın ve önerilen uygulama oranlarına uyun.
Bakteri üremesine ve kötü kokulara yol açabileceğinden, süt ürünleriyle şekerle karıştırılmış kahve telvesi kullanmaktan kaçının, yani Türk kahvesi atıklarını kullanmayın. Sadece kahve demlemek için kullanılmış kahve telvesi kullanmaya devam edin.
Sulu meyveler ve kaktüsler gibi alkali toprağı tercih eden bitkilerde kahve telvesi kullanmaktan kaçının. Kahve telvesi doğal olarak asidiktir ve toprağın pH değerini düşürerek bu tür bitkiler için daha az elverişli hale getirebilir.
Finalde şu kareyi ve Himmet ağabey’i yad etmekte de fayda var tabi :))
Verdiğiniz bilgiler çok ilginç benim çekirdekten yetişme avokado ağacım var geçen sene bahçe toprağa koydum her şey çok iyi gidiyordu son dört haftadır yaprakları kahverengileşti döküldü şimdi yaprak kalmadı verdiğiniz bilgileri onda uygulayacagim umarım iyi gelir bahçede limon ağacı mandalina ağacım var onlara da uygulayacagim çok teşekkür ediyorum sağ olun
Asuman Hanım Selamlar,
Uygulama yaparken miktara ve takip eden günlerde de toprağı havalandırmaya dikkat edin lütfen. Eğer telve tam kurumamışsa küfe neden olabiliyor. Bu nedenle o nemin toprağa geçmesini sağlamak gerekiyor.
Ve yine başlangıçta az miktar deneyip gözlemleyin bir anda iyi gelsin diye çok miktarda dökmeyin. Kahve telvesi toprağın asitlik oranını artırıyor, her ne kadar bitkilerin bir çoğu asidik toprağı sevse de fazla asidik olduğunda da kök ve gövde de çürümeye neden olabiliyor. Bunlara dikkat lütfen.
Sevgiler.
Harika bilgiler teşekkür ediyorum.Kullanılmış kapsül kahve telvelerini sulandirakak salon bitkilerime uygulardım yıllardır.Gayet güzel sonuçlar alıyorum.Muz kabuklarını da suda birkaç gün bekleterek vermeyi seviyorum yeşil yapraklılarıma.Doğru yolda olduğumu ve tarçın,zerdeçalı da öğrendiğime sevindim.Kahve ve doğa sevgisiyle mutlu günler diliyorum.
Selamlar Elif Hanım,
Katkınız için ben de teşekkür ederim.
Sevgiler
Ömer Bey kahve siparisimle birlikte gönderdiğiniz Kahve kabukları icin cok teşekkür ediyorum,çok naziksiniz.Deneyeceğim.Iyi çalışmalar diliyorum.
Selamlar Elif Hanım,
Asıl ben teşekkür ederim. Afiyetler olsun.
Umarım küspeler bitkilerinize kahvelerim de size mutluluk verir :)
Sevgiler